پارگی و بیرون زدگی دیسک بین مهره ای
در اثر از هم گسیختگی ناگهانی یا تدریجی رباط ها و بافت های حمایتی اطراف دیسک بین مهره ای (بالشتک هایی که مهره های ستون فقرات را از هم جدا می کنند) ایجاد می شود.
دیسک های بین مهره های گردن یا کمر بیشتر از سایر جاهای ستون فقرات دچار این مشکل می شوند.
علایم شایع
در صورت بیرون زدن دیسک بین مهره ای در قسمت تحتانی کمر:
درد شدید در قسمت تحتانی کمر یا قسمت پشت باسن ، ران ، ساق پا، یا پا (سیاتیک ). درد معمولاً در یک طرف رخ می دهد و با حرکت ، سرفه ، عطسه ، بلندکردن اشیاء، یا زور زدن بدتر می شود.
ضعف ، بی حسی ، یا تحلیل رفتن عضلات پا (اندام تحتانی ) در صورت بیرون زدن دیسک بین مهره ای در گردن :
درد در گردن ، شانه ، یا در مسیر بازو به سمت دست . درد با حرکت بدتر می شود.
ضعف ، بی حسی ، یا تحلیل رفتن عضلات دست (اندام فوقانی )
علل
ضعیف شدن و پارگی بافت دیسک ، که باعث وارد آمدن فشار به رشته های عصبی عبوری از درون کانال ستون فقرات می شود. این از هم گسیختگی بافت دیسکی در اثر آسیب ناگهانی یا استرس مزمن مثلاً به علت بلندکردن مدام اشیای سنگین یا چاقی ، به وجود می آید.
عوامل افزایش دهنده خطر
وزنه برداری
عدم آمادگی جسمانی
پیچش ناگهانی و شدید بدن با پرش از ارتفاع زیاد
افراد مسن
پیشگیری
اشیاء را با روش درست بلند کنید.
برای حفظ تون و قدرت عضلانی مناسب ، مرتباً ورزش کنید.
عواقب مورد انتظار
در بسیاری از موارد، خود به خود بهبود می یابد. پیش از تصمیم به شروع درمان های دیگر، حداقل ۲ هفته باید در رختخواب استراحت کنید، مگر اینکه عوارضی رخ دهد. در صورت لزوم ، می توان بیرون زدگی دیسک بین مهره ای را با عمل جراحی معالجه کرد.
عوارض احتمالی
از دست دادن اختیار ادرار و مدفوع
فلج
تحلیل رفتن و ضعف عضلات
درمان
اصول کلی
- اقداماتی که برای تأیید تشخیص انجام می شوند ممکن است شامل موارد زیر باشند: عکسبرداری از گردن یا قسمت پایینی ستون مهره ای به کمک اشعه ایکس ، از جمله انجام میلوگرام (تزریق ماده رنگی در مایع اطراف ستون مهره ای که به هنگام عکسبرداری با اشعه ایکس به راحتی دیده می شود)، دیسکوگرافی (تزریق ماده رنگی درون دیسک )، سی تی اسکن ، ام. آر.آی .
- در ۷۲ ساعت اول و گاهی نیز در ادامه ، کیسه یخ روی ناحیه دردناک قرار دهید (در صورت مؤثر بودن ). به جای این کار می توانید از لامپ گرمایی ، دوش یا حمام آب داغ ، کمپرس آب داغ ، یا صفحات گرم کننده برای تخفیف درد استفاده کنید.
- وارد آوردن کشش در منزل یا در بیمارستان (گاهی توصیه می شود). انجام عمل جراحی برای آزاد ساختن رشته های عصب از فشار وارده به آنها، اگر استراحت در رختخواب فایده ای در رفع علایم نداشته باشد.
- بازتوانی برای تقویت عضلات
- روان درمانی یا مشاوره برای فراگیری روش های مقابله با درد مداوم و کلافگی
داروها
برای موارد خفیف می توان از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد.
امکان دارد داروهای زیر تجویز شوند: ـ داروهای ضددرد قوی تر ـ شل کننده های عضلانی ، مثل دیازپام یا متوکاربامول (رباکسین ) ـ داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی برای کاهش التهاب اطراف پارگی دیسک ـ مسهل ها یا نرم کننده های مدفوع برای پیشگیری از یبوست
فعالیت
به هنگام مرحله حاد بیماری حداقل ۲ هفته در رختخواب استراحت کنید. فعالیت های طبیعی خود را با رو به بهبود گذاشتن علایم مجدداً آغاز کنید. استراحت طولانی مدت در رختخواب به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمی شود. مصرف فیبر غذایی را زیاد کنید و روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا از یبوست جلوگیری شود.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما علایم پارگی و بیرون زدگی دیسک را دارید.
اگر یکی از موارد زیر به هنگام درمان رخ دهد:
ـ بدتر شدن درد یا ضعف در دست یا پا
ـ از دست رفتن اختیار ادرار و اجابت مزاج
- اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید . داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
