آزمایشات خون پیش از دوره، هنگام دوره و پس از دوره استروییدی

گرچه استفاده نا صحیح از استروئید ها میتونه خطراتی رو برای قلب و کبد ایجاد کنه اما میشه با آزمایشهای مناسب خون از وقوع بسیاری از خطرات جلوگیری کرد. مثلا بیماریهای قلبی و عروقی که در اثر تغییر پروفایل چربی خون ممکنه ایجاد بشه را میتوان با آزمایش تریگلیسرید و کلسترول خون تشخیص داد و سریع دست بکار برای حل مشکل شد یا ناراحتیهای کبدی که جایی دیگر توضیح دادم میشه با آزمایشات آنزیمهای مربوطه مشکل را زود تر تشخیص داد و رفع کرد.آزمایشات خون در ارتباط با مصرف استروئید ها در ۳ مرحله انجام میشوند. مرحله اول قبل از شروع دوره هست تا موتمن شد که مشکلی در ابتدا وجود ندارد اینکار علاوه بر آن موجب میشه که شما سطح پایه ای هورمونها و چربی و... خود را بدونید تا بعد از شروع دوره بتونید با مقایسه این نتایج با نتایج جدید متوجه وضیت کبد یا کلیه یا ... خود بشوید. مرحله بعد هنگام انجام دوره یا در طول دوره هست که شما بتوانید تاثیر مسقیم مصرف استروئید را به روی بدنتون کنترل کنید و مرحله آخر در مرحله پاکسازی هست که مؤتمن شوید که بدنتون به حالت اول بازگشته هست و سالم هستید. که ما به این ۳ مرحله پرداخته و آزمایشات را توضیح خواهیم داد.
قبل از شروع دوره:
جهت اطمینان حاصل کردن از سطح پایه ای وضیت بدن یا اینکه خطراتی احتمالی وجود نداشته باشد تا بعدها با مصرف استروئید اوضاع وخیم شود. پس برای شروع باید آزمایشات هورمونهای بدن انجام شود تا رنج نرمال بدن در حالت طبیعی مشخس باشد تا بشه بعد مقایسه کرد. مثلا اگه شما سطح تستوسترون بدنتون در سطح بالای نرمال باشد نباید بعد از اتمام دوره این سطح مثلا در رنج پایین نرمال باشد. آنزیمهای کبدی نیز باید سنجش شوند مخسوسا اگر استفاده از استروئیدهای خوراکی در برنامه هست. از آنجاییکه ناراحتیهای قلبی نیز از اوارز استفاده از استروئید هست پس باید پروفایل چربی (تریگلیسرید، کلسترول ...) نیزهم در ابتدا و هم در تمامی طول دوره و پس از دوره تحت کنترل باشد. علاوه بر اینها شاخصهای دیگر سلامتی از جمله الکترولیت ، مواد معدنی، گلوکز و پروستات هم باید برسی شوند تا اطمینان کامل از سلامتی داشت. پس مینیمم آزمایشاتی که باید قبل از شروع دوره انجام شوند بدین شرح هستند: هومرونها، چربی ها، کل آنزیمهای کبدی، خون، کلیه، الکترولیت و مواد معدنی و گلوکز و پروستات.
در طول دوره:
آزمایشات این دوره معمولا پس از ۳ یا ۴ هفته از شروع دوره انجام میشود. آزمایش چربی خون کامل یکی از مهمترین و جدیترین آزمایشاتی هست که حتما باید انجام شود بخصوص که نشاندهنده تاثیر مستقیم مصرف استروئید بر دستگاه قلبی عروقی هست. اگر شخصی قرار باشد این دوره را چندین بار در طول زندگی ورزشی تکرار کند اهمیت تاثیر چربی بروی قلب و ناراحتی قلبی عروقی چندین برابر میشود. اگر از استروئید خوراکی استفاده میکنید باید حتما آزمایش آنزیمهای کبدی را نیز در نظر داشته باشید. پس آزمایشاتی که باید در طول دوره انجام شوند: آزمایش کامله چربی خون، آنزیمهای کبدی، خون، کلیه و مواد مدنی و قند خون (گلوکز) میباشند.

پس از دوره:
در ابتدا باید به سطح هورمونها دقت کرد و باید امیدوار بود که این سطح نزدیک سطح طبیعی خوب بدن باشد. امکانش هست که سطح هورمونها در این مرحله دقیق برابر با سطح اولیه قبل از دوره نباشند اما باید به سطح ال اچ و اف اس اچ دقت کرد تا بهتر متوجه شد که دلیل پایین بودن تستوسترون از کجا ناشی میشود. اگر سطح ال اچ و اف اس اچ بالا بوده اما تولید تستوسترون کم باشد به سادگی به این معنی هست که هنوز بیضهها به حجم و تولید خود نرسیده اند. پس آزمایشات این مرحله میتواند شامل: هورمونها (تستوسترون، استروژن، ال اچ و اف اس اچ)، چربی کامله خون، آنزیمهای کبدی، خون، قند خون، مواد مدنی و الکترولیت و پروستات باشد.

آزمایشات هورمونی مثل تستوسترون بایدهر دوی تستوسترون کل و آزاد را بسنجند. استرادیول فرم فعال استروژن در بدن هست که میتواند اوارز مثل نوک سینه و تجمع چربی و آب ایجاد کند و معمولا سنجیده میشود. هورمونهای ال اچ و اف اس اچ مسول تولید تستوسترون و اسپرم هستند و کاهش آنها در صورت مصرف استروئید ها محتمل هست. آزمایشات تیروئیدی معمولا سالی یکبار کافی هست و استروئیدها اثرات دایمی بروی فعالیت این غده نمیگذارند پس نیازی به آزمایش نیست مگر مورد مشکوکی وجود داشته باشد البته باید در نظر داشت که استروئیدها کمی فعالیت این غده را بالا میبرند و در صورت آزمایش شاید دکتر به اشتباه اینرا تشخیص به پرکاری تیروئید بدهد که در این صورت باید مصرف استروئید هم در نظر گرفته شود. آزمایش چربی خون بهتر هست بعد از ۱۲ ساعت نخوردن و ناشتا انجام شود چون خوردن غذا میتواند در سنجش تریگلیسریدها تغییر ایجاد کند. علاوه بر ldl, hdl میتوان پروتئین سی و هموسیستئین را هم در این آزمایشات اضافه کرد که اولی جهت نشان دادن عفونت و التهاب بدن و دومی جهت تشخیص بهتر انقاد خون و خطر ناراحتی قلبی و کلسترول بکار میروند.
کراتین کیناز ck آنزیمی هست که به عنوان شاخص آسیب عضلانی، کلیوی و قلبی بکار میره که میزان بالای این آنزیم میتونه نشان دهنده حمله قلبی یا ضربه به دیگر اعضاء باشه، اما این آنزیم بهمراه با تمرین شدید عضلانی و بهمراه تجزیه بافت عضله هم میزانش زیاد میشه که میتونه نتیجه آزمایش رو به اشتباه بندازه.همینطور افزایش آنزیمهای کبدی نیز در اثر تمرین شدید وجود داره و معمولا افزایش سطح این آنزیم به همراه دو آنزیم معمول کبدی (ترانسفراز ها) در تمرین شدید مشاهده میشه.
در مورد آزمایش شمارش گلبولهای قرمز و حجم خون باید ذکر بشه که استروئیدهای آنابولیکی موجب افزایش هماتوکریت و گلوبولهای قرمز شده و غلظت خون افزایش مییابد و این میتواند موجب افزایش ریسک حمله قلبی و سکته شود پس بایک آزمایش ساده خون میتوان این مورد را هم تحت کنترل داشت.
آزمایشهای مربوط به کلیه عموما سنجش ۳ شاخص اوره، اسید اوریک و کراتینین هست. اوره خون معمولا با افزایش مصرف پروتئین بالا رفته و همینطور مصرف گوشت زیاد و مکمل کراتین میتواند موجب بالا رفتن سنجش کراتینین و آسیب کلیه بشه. قند ناشتا، مواد مدنی و الکترولیتها هم جزو مواردی هستند که باید چک شوند.
سنجش الکترولیتهای خون (سدیم، پتاسیوم، کلراید، بیکربنات، فسفر، کلسیوم، آهن و قند خون ناشتا جزو مواردی هستند که میتونند نشان دهنده بالانس الکترولیتی بدن باشند. کمبود یا زیادی هر کدوم از اینها میتونه به معنی مشکل کلیوی باشه. قند ناشتا میتونه نشوندهنده مسایل زیادی از جمله دیابت، مشکلات متابولیکی، بیماری لوزولمده، مشکل کلیوی یا استرس شدید باشه.
تست پروستات:
psa پروتئینی هست (آنتیژن) که توسط سلولهای پروستات تولید میشه. سطح این پروتئین در صورت بزرگ شدن پروستات یا سرطان پروستات میتونه بالا بره گرچه مشخص نیست که آیا مصرف استروئیدها میتونه موجب افزایش ریسک سرطان پروستات بشه یا نه، اما ثابت شده که این بیماری میتونه در اثر افزایش هورمونهای آندروژنی و استروژنی پیشرفت کرده و افزایش یابد. این تست جوز مهمترین تستها جهت تشخیص ریسک سرطان پروستات بوده و اگر سطح این پروتئین بالا باشد باید مصرف استروئید ها را سریعا قطع کرد.